Info - Fremdwörter mit v oder f
zurück zur Themenseite: deutsche Wörter mit b, die in Fremdwörtern mit v oder f geschrieben werden |
Allgemeine Informationen
In der zweiten (germanischen) Lautverschiebung änderte sich der Laut [v] im Althochdeutschen zu [b]. Das Westgermanische *ƀ (vermutlich gesprochen [v]), ein Allophon von /f/, wurde im Althochdeutschen zwischen Vokalen und ebenfalls nach /l/ zu /b/. (Zitat Wikipedia)
Wörterlisten
Der erweiterte Wortschatz der Grundwörter der deutschen Gegenwartssprache (sh. Wortfamilienwörterbuch, Augst) enthält rd. 4.200 deutsche Grundwörter. Hiervon enthalten rd. 580 Wörter (= 13,7 Prozent) den Buchstaben B/b; 312 Wörter mit B/b am Wortanfang (= 54 %), 245 im Wortinneren (= 42 %) und 24 am Wortende (= 4 %). Die Wörter mit B/b am Wortanfang waren von der zweiten Lautverschiebung nicht betroffen (siehe Wikipedia). Von den übrigen 269 Wörtern mit b sind 63 Wörter erst nach dem 11. Jh. in den deutschen Sprachraum aufgenommen worden oder es gibt keine Entsprechung in einer anderen germanischen Sprache. Diese Wörter wurden bei der Analyse des Wortschatzes für die folgenden Wörterliste nicht berücksichtigt. Ebenfalls aussortiert wurden Wortzusammensetzungen, bei denen der Buchstaben b am Anfang des letzten Wortgliedes vorkam.
Die folgende Wörterliste enthält 121 Wörter germanischen oder indogermanischen Ursprungs, die im Althochdeutschen mit b und in anderen germanischen Sprachen mit f, v, b oder p geschrieben werden.
Erläuterung zur Tabelle:
Farbige Kennzeichnung: Wörter mit einer Übereinstimmung des Ursprungswortes wurden grün hinterlegt. Wörter in den nordgermanischen Sprachen, die auf ein anderes Ursprungswort zurückgeführt werden, wurden blau hinterlegt. in der Lautspalte ist bei diesen Wörtern WG (= westgermanisch) vermerkt . Alle anderen Wörter, die nicht auf das gleiche Ursprungswort wie das althochdeutsche Grundwort zurückgeführt werden können, sind nicht farblich gekennzeichnet und in der Lautspalte mit kÜ vermerkt.
Sprachanalysen: Folgende Sprachen wurden analysiert: nd = Niederdeutsch, NL = Niederländisch, GB = Englisch, N = Norwegisch, S = Schwedisch, DK = Dänisch. Die Wörter wurden in verschiedenen online Wörterbüchern nachgeschlagen. Die Übersetzungen sind mit der Datenbank von Glosbe verlinkt ...
Grundwort | Herkunft | ahd. | mhd. | Anz. | Niederdt. | NL | GB | N | S | Dk | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Abend | *āfanþija, | āband | ābent | 6 | Avend, Ovend | v | avond | v | evening | v | aften | f | afton, kväll | f | aften | f |
aber | ie. *apo, *apu | avur afa, afar | aber, aver | 1 | aver | v | maar | kÜ | but, however | kÜ | men | WG | men | WG | men | WG |
Alb | ie. *albh- | alb | alp | 6 | alf | f | alf | f | elf | f | alv | v | alv | v | alf | f |
Arbeit | *arƀējiðiz | arbeit | arbeit | 5 | Arbeit | b | arbeid | b | work | kÜ | arbeid | b | arbete | b | arbejde | b |
Bub | Herk. unklar | buobo | buobe | 3 | bove | v | boef, jonge | f | boy | Ø | gutt | kÜ | pojke | kÜ | dreng | kÜ |
darben | *þarbēn | tharbēn | darben | 2 | darven | v | uitgehongerd | kÜ | starving | v | sulter | WG | svälta | WG | sulte | WG |
Daube | lat. doga | dūge | 1 | dūge | g | duig | kÜ | stave | kÜ | stav | WG | stav | WG | stav | WG | |
derb | *þerba- | therb | derp | 1 | derf | f | grov | kÜ | rough | kÜ | grov | WG | grov | WG | grov | WG |
Dieb | *þeuba- | thiob | dieb, diup | 6 | Deef | f | diev | v | thief | f | tyv | v | tjuv | v | tyv | v |
Dübel | ie. *dheubh- | tubil | tübel | 6 | Düvel, Dübel | v | deuvel | v | dowel | w | dybel | b | dowel | w | dyvel | v |
eben | *ebna- | eban | eben | 3 | even | v | vlak, effen | f | even | v | flat | kÜ | jämn, plan | kÜ | flad, plan | kÜ |
Eber | *eƀuraz | ebur | eber | 2 | Ever | v | ever | v | boar | kÜ | galte | WG | galt | WG | galt | WG |
erben | *arbja- | erbi | erbe | 5 | arven | v | erven | v | inherit | kÜ | arve | v | ärva | v | arve | v |
Erbse | Herk. unklar | arawī̌ʒ | arwīʒ, erbīʒ | 5 | Arft, Arf | f | erwt | w | pea | kÜ | ert | t | ärta | t | ært | t |
erlauben | irlouben | erlouben | 2 | erlöven | v | toestaan | kÜ | allow | w | tillate | WG | tillåta | WG | tillade | WG | |
erobern | ie. *bher(ə)- | giobarōn | geoberen | 5 | erovern | v | veroveren | v | conquer | kÜ | erobre | b | erövra | v | erobre | b |
Farbe | ie.*perk̑- | far(a)wa | varwe, var | 4 | Farv | v | Kleur | kÜ | color | kÜ | farge | g | färg | g | farve | v |
Fieber | lat. febris | fiebar | fieber | 5 | Fever | v | koorts | kÜ | fever | v | feber | b | feber | b | feber | b |
Gabel | *ghabh(o)lo- | gabala | gabel(e) | 6 | Gavel | v | gaffel | f | gable, fork | b | gaffel | f | gaffel | f | gaffel | f |
Gebärde | ie. *bher(ə)- | gibārida | gebærde | 3 | gebeerd | b | gebaar | b | gesture | st | gest | WG | gest | WG | gestus | WG |
gebären | ie. *bher(ə)- | giberan | gebern | 4 | geberen, beren | b | baren | b | gibe birth | b | bære | b | föda | WG | føde | WG |
Gebäude | ie. *bheu-, *bheu̯ə- (bauen) | gebūwede | 3 | gebüüd | b | gebouw | b | building | b | bygning | WG | byggnad | WG | bygning | WG | |
geben | *geban | geban | geben | 6 | geven | v | geven | v | give | v | gi | Ø | ge, giva | v | give | v |
Gebiet | *beudan (bieten) | gebiet(e) | 2 | gebeet | b | gebied | b | area | kÜ | felt | kÜ | omrade | WG | område | WG | |
Gebühr | *(gi)burjan | giburien | gebürn | 3 | geböhr | b | betamelijkheid | kÜ | fee | kÜ | gebyr | b | avgift | kÜ | gebyr | b |
Geburt | *-burdi-) | giburt | geburt | 3 | geboort | b | geboorte | b | birth | b | fødsel | WG | födelse | WG | fødsel | WG |
gelb | *gelwa- | gelo | gel | 5 | geel | Ø | geel | l | yellow | kÜ | gul | Ø | gul | Ø | gul | Ø |
gerben | *garwijan | gar(a)wen | ger(e)wen | 5 | garven | v | gerben | b | tan | kÜ | garve | v | garva | v | garver | v |
Giebel | ie. *ghebh(e)l- | gibil(i) | gibel | 6 | Gevel | v | gevel | v | gable | b | gavel | v | gavel | v | gavl | v |
glauben | gilouben | g(e)louben | 3 | glöven | v | geloven | v | believe | v | tro | WG | tro | WG | tro | WG | |
Grab | ie. | grab | grap | 6 | Graff | f | graf | f | grave | v | grav | v | grav | v | grav | v |
graben | ie. *ghrebh | graban | graben, | 6 | graven | v | graven | v | grave | v | grave | v | gräva | v | grave | v |
Griebe | Herk.unklar | griobo | griebe | 6 | Greev | v | grov | v | greaves | v | grønt | Ø | grevar | v | grå | Ø |
grob | *ga- | gerob | grop, grob | 5 | groff | f | grof | f | coarse, rough | kÜ | grov | v | grov | v | grov | v |
grübeln | *graban (graben) | grubilōn | grübelen | 4 | gruveln | v | groen | kÜ | ponder | kÜ | gruble | b | grubbla | b | gruble | b |
haben | ie. *kap- | habēn | haben | 6 | heven | v | hebben | b | have | v | ha | Ø | ha | Ø | have | v |
Habicht | ie. *kabh- | habuh | habech | 3 | Haavk | v | hawik | w | hawk | w | hauk | WG | hök | WG | høg | WG |
halb | *halba | halb | halp | 6 | half | f | half | f | half | f | halv | v | halv | v | halv | v |
Haube | ie. *keubh- | hūba | hūbe | 3 | Huuv | v | hoed | kÜ | hood, bonet | kÜ | hette | kÜ | huva | v | hue | Ø |
heben | ie. *kap- | heffen | heben | 6 | heven | v | opheffen | f | heave | v | heve, lyfta | v | häva | v | hæve | v |
Herbst | wgerm.*harƀista-, ngerm.*harƀusta- | herbist | herbest | 5 | harvst | v | herfst | f | autumn | kÜ | høst | Ø | höst | Ø | høst | Ø |
Hobel | *hovila | hobil | hovel, hobel | 4 | Hövel | v | heuvel, schaaf | kÜ | plane | kÜ | høvel | v | hyvel | v | høvl | v |
Kalb | *kalƀaz | kalb | kalp | 6 | Kalf, Kalv | f | kalf | f | calf | f | kalv | v | kalv | v | kalv | v |
Kerbe | ie. *gerbh- (kerben) | kerbe | 3 | karv | v | kerven, groef | v | carve, notch | v | hakk | WG | hack | WG | hak | WG | |
Kiebitz | lautnachahmend | gībitze, gībiʒ | 3 | Kievitt | v | kievit | v | kibitzer | b | vipe | WG | vipa | WG | vipe | WG | |
klauben | *kleuban (klieben) | klūbōn | klūben, klouben | 2 | kluven | v | klauwen | w | scrounge | kÜ | kløer | WG | klor | WG | kløer | WG |
kleben | ie. *gleibh- | klebēn | kleben | 4 | kleven | v | kleven | v | cleave | v | klistre | WG | klistra | WG | klæbe | b |
Kloben | *klubōn | klobo | klobe | 3 | Klaven | v | kloof | f | cock | kÜ | klokker | kÜ | klobbar | b | blomster | kÜ |
Knebel | *knab- | knebil | knebel | 4 | Knevel | v | Kkevel | v | gag | kÜ | knebel | b | kavle | kÜ | knebel | b |
Korb | lat. corbis | korb | korp | 5 | Korf | f | korf | f | basket | kÜ | kurv | v | korg | g | kurv | v |
Krebs | ie. *gerbh-, *grebh- | krebaʒʒo | krebiʒʒo | 6 | Kreeft, Krebs | f | Kreeft | f | craw(fish), cancer | w | kreft | f | kräfta | f | kræft | f |
kribbeln | ie. *gerbh- (kerben) | kribeln | 5 | kribbeln | b | kriebelen | b | tingle, itching | kÜ | krible | b | klibbar | b | kribler | b | |
Lab | Herk. unklar | lab | lap | 5 | laf | f | leb, stremsel | b | rennet | kÜ | løpe | p | löpe | p | osteløbe | b |
Laub | *lauba- | loub | loup | 6 | Loof | f | loof | f | leaves | v | løv | v | löv | v | løv | v |
leben | *līƀan (bleiben) | lebēn | leben | 6 | leven | v | leven | v | live | v | leve | v | leva | v | leve | v |
Leber | ie. *leiku̯- | lebara | leber(e) | 6 | Lever | v | lever | v | liver | v | lever | v | lever | v | lever | v |
Leib | *līƀan (bleiben) | līb | līp | 2 | Lief | f | lijf | f | body | kÜ | kropp | WG | kropp | WG | krop | WG |
lieb | *leuba- | liob | liep | 2 | leef | f | lief | f | dear | kÜ | kjær | WG | kör | WG | kær | WG |
lieben | ie. *leubh- (lieb) | liob | liep | 3 | leven | v | liefde | f | love | v | elske, like | WG | älska | WG | elske | WG |
loben | *lubōn | lobōn, lobēn | loben | 2 | laven, loven | v | loven | v | praise | kÜ | rose | WG | prisa | kÜ | rose | WG |
Milbe | *melwjō- | mil(i)wa | mil(e)we | 5 | Miet | t | mijt | t | mite | t | midd | d | kvalster | kÜ | mide | d |
mürbe | *murwja- | mur(u)wi | mürwe | 5 | möör | w | murw, bros | w | tender | kÜ | mør | Ø | mör | Ø | mør | Ø |
Nabe | *nabō | naba | nabe | 6 | Naav, Noov | v | naaf | f | nave | v | nav | v | nav | v | nav | v |
Nabel | *nabulō- | nabalo | nabel | 6 | Navel, Novel | v | navel | v | navel | v | navle | v | navel | v | navle | v |
Narbe | *narwa- | narwa | narwe | 3 | Narv | v | naar | r | narrow | r | arr | WG | ärr | WG | ar | WG |
Nebel | *neƀulō) | nebul | nebel | 3 | Nevel | v | nevel | v | nebula, fog | b | tåke | WG | töcken | WG | tåge | WG |
neben | Herk. unklar | neben | neben | 1 | neven | v | naast | kÜ | beside | kÜ | ved | WG | vid | WG | ved | WG |
oben | germ. | obana | obene | 6 | boven, baven | v | boven | v | above | v | oppe | p | upp | p | ovenpå | v |
Obst | obaʒ | ob(e)ʒ | 1 | Aaft | f | fruit | kÜ | fruit | kÜ | frukt | WG | frukt | WG | frugt | WG | |
Rabe | *hraƀna- | (h)raban | raben | 5 | Raav | v | raaf | f | raven | v | ravn | v | korp | kÜ | raven | v |
rauben | *rauba- | roubōn | rouben | 6 | roven | v | roven | v | rob | b | røve | v | röva | v | røve | v |
Rebe | ie. ie. *rep- | reba | rebe | 3 | winrave | v | wijnstok | kÜ | vine, grape | kÜ | vinranke | kÜ | reva | v | revling | v |
reiben | *wrīban | rīban | rīben | 6 | rieven | v | wrijven | v | rub, scrub | b | rive, gni | v | riva, gnida | v | rive, gnide | v |
ribbeln | *wrīban (reiben) | rīban | rīben | 4 | wribbeln ‘wirbeln | b | wrijven | v | rippling | p | riper | p | pirra | kÜ | snurre | kÜ |
rubbeln | *wrīban nur westgerm. | rīban | rīben | 3 | wribbeln | b | wrijven | v | rub, scrub | b | gnidning | kÜ | gnugga | kÜ | kradse | kÜ |
Rübe | *rōbōn | ruoba | ruobe, rüebe | 4 | Rööv | v | biet, kroot | kÜ | turnip | kÜ | roe | Ø | rova | Ø | roe | Ø |
Salbe | *rōbōn | salba | salbe | 6 | Salv | v | zalf | f | salve, ointment | f | salve | v | salva | v | salve | v |
Salbei | mlat. salvegia | salbeia | salbeie | 6 | Salbeer, Krusefie | b | salvia | v | salvia | v | salvie | v | salvia | v | salvie | v |
sauber | lat. sōbrius | sūbar, sūbiri | sūber, sūver, sūfer | 2 | sauber | b | zuiver | v | clean | kÜ | ren | WG | ren | WG | ren | WG |
schaben | *skaban | scaban | schaben | 6 | schaven | v | schrapen | p | scrape | p | skape | p | skrapa | p | skrabe | b |
Scheibe | *skībō | skība | schībe | 5 | Schiev | v | schijf | f | disk, slice | kÜ | skive | v | skiva | v | skive | v |
Scherbe | *skarbōn | skirbī(n) | schirbe | 6 | Scharte, Schaart | t | scherf | f | shard | d | skår | Ø | skärva | v | skår | Ø |
schieben | *skuban | skioban | schieben | 4 | schuven | v | schuiven | v | shove | v | skubbe | b | skjuta | kÜ | skubbe | kÜ |
Schnabel | snaƀ-, *snap- ... | snabul | snabel | 2 | Snavel, Snovel | v | snavel | v | beak | kÜ | nebb | WG | näbb | WG | næb | WG |
Schober | ie. *(s)keup- | scoub | schoup | 3 | Schof | f | scoof | f | rick | kÜ | høystakk | WG | höstack | WG | skovl | v |
schreiben | lat. scrībere | scrīban | schrīben | 5 | schrieven | v | schrijven | v | write | kÜ | skrive | v | skriva | v | skrive | v |
schweben | *swibēn | swebēn | sweben | 5 | sweven | v | zweven | v | float | kÜ | sveve | v | sväva | v | svæve | v |
selbst | *selba- | 0 | selbest | 6 | sülven | v | zelf | f | (one-, him-)self | f | selv | v | själv | v | selv | v |
Sieb | *sibi- | sib | sip, sib | 6 | Seef | f | zeef | f | ieve | v | sil | Ø | sil | Ø | si | Ø |
sieben | *sebun | sib | sip, sib | 5 | söven | v | zeven | v | seven | v | syv, sju | v | sju | kÜ | syv | v |
Silbe | lat. syllaba | sillaba | sillabe, silbe | 1 | Sülv | v | syllabe | kÜ | syllable | kÜ | stavelse | WG | stavelse | WG | stavelse | WG |
Silber | *silubara- | sil(a)bar | silber | 6 | Sülver | v | zilver | v | silver | v | sølv | v | silver | v | sølv | v |
Sperber | spar(a)wāri | sperwære, sperbære, sperber | 6 | sperwer | b | sperwer | w | sparrow(hawk)s | r | spurvehauk | v | sparvhö | v | spurvehøg | v | |
Stab | *staba- | stab | stap | 6 | Staff | f | staf | f | staff | f | stav | v | stav | v | stav, pind | v |
Staub | *stubja- | stoub | stoup | 5 | Stoff | f | stof | f | dust | kÜ | støv | v | stoft | f | støv | v |
sterben | *sterban | sterban | sterben | 2 | starven | v | sterven | v | starve, die | kÜ | dø | WG | dö | WG | dø | WG |
stieben | *steuban | stioban | stieben | 2 | stöven | v | stuiven | v | scatter, stole | kÜ | fyke | kÜ | för | kÜ | stjal | kÜ |
sträuben | strūbēn | strūben | 5 | struppeln | p | stroef | f | bristle | kÜ | sträven | v | struva | v | sträben | b | |
Strebe | ie. *strē̌ibh- | strebōn | streben | 3 | Streev | v | streven | v | strut | kÜ | avstiver | kÜ | stöd | kÜ | stiver | v |
streben | *strē̌ibh- | strebōn | streben | 6 | streven | v | streven | v | strive | v | streve, strebe | v | sträva | v | stræbe | b |
Stube | Herk. unklar | stuba | stube | 4 | Stuuv | v | kamer | kÜ | room | kÜ | stue | Ø | stuga | g | stue | Ø |
taub | *dauba | toub | toup, toub | 6 | doof | f | dove | v | deaf | f | døv | v | döv | v | døv | v |
Taube | *dūƀōn | tūba | tūbe | 6 | Duuv | v | duif | f | dove | v | due | Ø | duva | v | due | Ø |
toben | ie. *dheubh- | tobōn | toben | 1 | töven | v | tieren | kÜ | rage | kÜ | rase | WG | rasa | WG | rase | WG |
traben | ie. *trep- | drāven | 5 | draven | v | draven | v | trot | kÜ | trave | v | trava | v | trav | v | |
Traube | Herk. unklar | thrūbo | trūbo | 5 | Druuv | v | druif | f | grape | kÜ | drue | Ø | druva | v | drue | Ø |
Treber | ie. *dherəbh- | trebir | treber | 5 | draver | v | draf | f | draff | f | draf | f | drav | v | druekvast | kÜ |
treiben | *dreiban | trīban | trīben | 6 | drieven | v | drijven | v | drive | v | drive | v | driva | v | drive | v |
trüb | *drōbi- | truobi | trüebe | 1 | drove | v | troebel | kÜ | hazy | kÜ | dyster | WG | dyster | WG | dyster | WG |
Übel | *uƀila- | ubil | übel | 2 | Övel | v | kwaad | kÜ | evil | v | onde | WG | ond | WG | ond | WG |
üben | *op- | uoben | üeben, uoben | 4 | öven | v | trainen | kÜ | exercise | kÜ | øve | v | öva | v | øve | v |
über | ie. *upér(i) | ubar, ubari | über | 6 | över | v | over | v | above | v | over | v | över | v | over | v |
Urlaub | urloub | urloup | 2 | Oorloff | f | verlof | f | holiday | kÜ | ferie | WG | feie | WG | ferie | WG | |
verderben | ie. *dherbh- (derb) | verderben | 2 | verdarven | v | bederven | v | spoil | kÜ | ødelegge | kÜ | fördärva | WG | fordærve | WG | |
weben | *weban | weban | weben | 6 | weven | v | weven | v | weave | v | veve | v | väva | v | væve | v |
Weib | Herk. unklar | wīb | wīp | 3 | Wief | f | wijf, vrouw | f | wife, woman | f | kvinne | WG | kvinna | WG | kvinde | WG |
werben | *hwerban | (h)werban | werben | 4 | warven | v | werven | v | advertise, recruit | kÜ | verve | v | uppvakta | kÜ | hverve | v |
wirbeln | *hwirbila- | (h)wirbil | wirbel | 6 | warveln | v | wervelen | v | whirl | l | virvle | v | virvla | v | hvirvla | v |
wölben | *hwalbijan | bi(h)welben | welben | 6 | wölven | v | welven | v | vault | t | hvelve | v | välva | v | hvælve | v |
Zuber | zwibar | zubar | 3 | Töver | v | zuber | b | tub | b | stamp | kÜ | kar | WG | kar | WG | |
Zwiebel | lat. cēpula | zwibolla | zwibolle | 4 | Zippel | p | ui, ajuin | kÜ | onion | kÜ | løk | Ø | lök | Ø | løg | Ø |
Belege/Quellen
Für die Auswahl der Grundwörter wurden die deutschen Grundwörter aus dem Wortfamilienwörterbuch der deutschen Gegenwartssprache von Gerhard Augst, (1998)/ (2009) ausgewertet. Die Grundwörter dieses Wortschatzes wurden für die Analyse um weitere und vor allem neuere relevante Grundwörter ergänzt. In Zweifelsfällen wurden drüber hinaus verschiedene Wörterbücher des Leibniz-Instituts für deutsche Sprache sowie die nicht werbefreien Wörterbücher educalingo und das Duden-Online-Wörterbuch verwendet.
Alle Quellen wurden in der Zeit vom 18. bis 28.07.2023 abgerufen
zurück zur Themenseite: deutsche Wörter mit b, die in Fremdwörtern mit v oder f geschrieben werden |